Bu yazıda daha çok hemoroid kanaması, neden olduğu, nasıl önleneceği, nasıl duracağı ve tedavisi gibi konuları ele alacağız ancak bunların yanı sıra diğer makat ve bağırsak kanamalarına da kısa özetler halinde değineceğiz.
Makattan Kanama Nedenleri
Sıklık sırasına göre şöyle sıralayabiliriz.
Basur Kanaması
En sık görülen kanama sebebidir. Basuru örten deri yapısındaki mukoza denilen yapı dudağımızın içindeki gibi zariftir, çabuk tahriş olur ve basit bir yaralanmayla zedelenip yırtılabilir. Basurun derisinin hemen altında damarlar ve genişlemiş toplar damarlar vardır. Basit yaralanma, tahriş, ıkınmakla uygulanan basınç deriyi yırtarak damardaki kanın dışarı çıkmasına neden olur. Hastalık ilerledikçe ve deri zafiyeti arttıkça ıkınmadan da kanama olabilir. Kanamanın karakteristiği taze kırmızı ve damlama şeklindedir, seyrek olarak fışkırır tarzda olabilir.
Makat Çatlağı (Anal Fissür)
Anüs boyunca deride küçük bir yırtık oluşur. Yırtık sebebiyle dayanılmaz acılar ve dışkılama sonrası şiddetli ağrılar olur. Kanama çok sık rastlanmaz. Daha çok peçetede kan görme şeklinde karşımıza çıkar, basurdaki gibi şiddetli değildir.
Makat ve Bağırsak Kanseri
Seyrek sebeplerdendir, tümörün yüzeyini koruyan deri olmadığı için sızıntı şeklinde karşımıza çıkar. Anüs kanserinde kırmızı damlar şekilde görürüz ancak daha yukarıdaki yani bağırsak kaynaklı kanama daha çok vişne çürüğü renginde olur.
Anal Fistül
Anüsün dışkıda akıntı yapan delik olur, genellikle akıntı klasik bulgudur ancak bazen akıntının olduğu deliğin etrafında gelişen frajil dokuda da kanamalar olabilir. İç çamaşıra bulaşma şeklinde olur.
Kondilom (makat siğili)
Fistüldekine benzer tarza olabilmektedir, seyrek olarak kanama belirtisi ile başvurulur.
Gelelim asıl konumuzun ayrıntılarına;
Basur Kanaması Neden Olur?
Basurun üstünü örten deri benzeri mukoza denilen örtü zarif bir yapıdır yani deri kadar dayanıklı değildir. Dışkının sert olması ya da günde 8-10 defa yoğun ishal gibi durumlarda örtü yer yer tahriş olur, zedelenir hatta bazı noktalardan delinmeler olur. Ikınarak bölgedeki damarların içindeki basınç arttırıldığında işte bu zayıf yerlerden ve deliklerden damardaki kan akar. Yani birden fazla sebepten bahsedebiliriz
- Kabızlık
- Fazla dışkılamaya çıkmak
- Tuvalette uzun kalmak
- Şiddetli ıkınmak.
Basur Kanaması Nasıl Olur?
Yukarıda bahsedildiği gibi ıkınarak damarın içinki basınç arttırıldığında damar zayıf noktasından yırtılır ve kan vücut dışına çıkar. Ikınmanın ve basurdaki hasarın büyüklüğüne bağlı olarak kan akışı damla damla olabileceği gibi etrafa fışkırır şekilde de olabilir, tuvalet kağıdına bulaşma şeklinde de olabilir.
Basur Kanaması İyi midir?
Hastalar arasında “kanayınca rahatlıyorum” gibi bir algı olsa da bu tamamen psikolojik bir etkidir. Kan akmasının hiçbir faydası yoktur tam tersi kan kaybına neden olmak gibi ciddi zararı vardır. “kirli kanı akıtayım” düşüncesiyle gereksiz yere ıkınmak tamamen yanlış bir davranıştır.
Hemoroid Kanaması Ne Kadar Sürer?
Yukarıda yazdığımız sebepler önlenirse , yani fazla ıkınmadan dışkılanırsa, kabız kalınmazsa 1-2 haftada kendiliğinden geçebilir ancak tam tersi giderek daha da şiddetlenebilir, lazer veya lastikle boğma tedavilerine ihtiyaç duyulabilir.
Hemoroid Kanaması Nasıl Önlenir, Nasıl Durur ve Durdurulur?
Şu sırayla yaklaşılmalıdır
- Kabızlık, varsa ishal engellenmelidir
- Tuvalet ihtiyacı iyice artıp artık rahatsız etmeye başlayınca tuvalete gidilmelidir. Öncesi gidip oturulmamalıdır.
- Dışkılarken fazla ıkınılmamalıdır.
- Dışkının sadece ilk kısmı çıkarılmalı, hala dışkı varmış hissi yaşansa da kalkılmalıdır.
- Kan görüldüğü anda kalkılmalı, daha fazla ıkınmamalı ve beklenmemelidir.
- Bunlara ek olarak hemoroide yönelik üretilen tablet, krem ve fitiller kullanılmalıdır.
- Bu uygulamalarla durmadıysa proktoloji uzmanı ile görüşüp en uygun tedavi başlanmalıdır.
Hemoroid Kanaması Nasıl Geçer?
Yukarıda yazılan, hastanın kendisini uygulayabileceği tedavi ve önerilerle kanama durmadıysa şu tedaviler uygulanır;
Hemoroid kanaması tedavisi şu şekilde yapılır;
Lazer İRC (infra red coagulatör)
Bu yöntemde ışık taşıyan cam çubukla kanamanın olduğu noktaya dokunulduğu anda durur. Uygulama birkaç dakikada tamamlanır, rahatsız edecek kadar ağrı olmaz, hasta aynı gün işine dönebilir.
RBL (rubber band ligasyon)
Lastik halkayla basuru boğma tedavisi de denir. Lazer yoksa RBL de pratik bir çözümdür. Bazen meme çok büyük olur bu yöntemde kanama durdurulurken meme de yok edileceği için bir taşla iki kuş vurulmuş olur.
Klasik Ameliyat
En son düşünülecek tedavi yöntemidir, daha doğrusu yukarıda yazılan yöntemler lastikle boğma ve lazer yöntemleri yoksa cerrahi olarak kanayan meme alınabilir veya kanamanın olduğu noktaya dikiş atılarak durdurulabilir.
Basur Kanaması Kansızlık Yapar mı?
Evet, kaybın şiddetiyle paralel kansızlık ortaya çıkar. Normalde vücutta kan sürekli yapılır ve yaşlanan hücreler parçalanır, bu durum denge halinde ömür boyu devam eder. Bir yerden kan kaybı olursa denge bozulur ve anemi ortaya çıkar. Kayıp devam ettiği sürece de ilaçla kansızlığı tedavi etmek mümkün olmaz.
